Hoe heeft corona het leidinggeven beïnvloed?
Mark van Vugt: ,,In Nederlandse organisaties gebeurde voor corona bijna alles op kantoor. Veel leidinggevenden oefenden daar fysieke controle uit, vaak informeel: even bij je binnenlopen, je aanspreken bij het koffieapparaat, meekijken over je schouder. Toen corona kwam, zijn medewerkers massaal gaan thuiswerken. Het fysieke aspect van leidinggeven is daardoor zo goed als verdwenen. En daarmee de controle van de leidinggevende over zijn medewerkers.”

Is dat erg?
,,Nee, maar de autoritaire, op status gerichte leidinggevende die zijn positie ontleent aan zijn mooie kantoor, zijn secretaresse en zijn Tesla, is er niet op toegerust. Waarschijnlijk was dit type manager al niet erg effectief, maar door corona zijn ze definitief door het ijs gezakt. Niet voor niets worden wij veel benaderd door organisaties: help ons. Onze leidinggevenden functioneren niet meer.”

 Wat maakt leidinggeven op afstand zo anders?
,,Je moet veel meer dan vroeger plannen, actief contact zoeken met je medewerkers en de tijd nemen om zaken door te spreken. Tegelijk moet je kunnen loslaten en verantwoordelijkheden bij je medewerkers durven leggen. Je moet daarnaast rekening houden met de persoonlijke omstandigheden van medewerkers. En accepteren dat een vader of moeder met twee kinderen thuis minder productief is dan iemand zonder kinderen. Als manager moet je oog hebben voor de balans tussen werk en privé van je werknemers.”

 Zijn medewerkers thuis productiever dan op kantoor?
,,Als het om individuele taken gaat wel. Dat jaarverslag schrijven lukt thuis beter dan op kantoor. Maar als het om samenwerken in een team gaat, blijft de productiviteit achter. Terwijl júist uit de creativiteit van teams innovatie voorkomt. Dus moet je als leidinggevende proberen die teamprocessen op afstand tot stand te brengen, hoe lastig dat ook is. Als corona straks voorbij is krijgen we een hybride vorm van werken. Dat rapport schrijf je thuis, die brainstorm doe je op kantoor.” 

 Keert, als corona straks voorbij is, de autoritaire en controlerende manager terug? 
,,Nee, zijn tijd is definitief voorbij. Corona brengt een revolutie teweeg in onze manier van leidinggeven. In het algemeen kun je zeggen dat de meer ‘vrouwelijke’ eigenschappen belangrijker worden voor leidinggevenden. Uit onderzoek is gebleken dat landen onder vrouwelijke leiding beter met de coronacrisis omgingen. Vrouwen zijn eerder geneigd te luisteren naar deskundigen en hebben ook meer aandacht voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van mensen. Dat kun je ook doortrekken naar bedrijven en organisaties waar gezondheid sinds de crisis ook prioriteit heeft gekregen.”

Vijf tips voor leidinggevenden in (en na) coronatijd:

1. Hou contact. Communiceer liever te veel dan te weinig. Bedenk wie je wanneer wilt spreken en waarover. Kies voor persoonlijk contact bij gevoelige onderwerpen. Zoek een balans tussen interesse in de medewerker en het respecteren van diens privacy.

2. Waardeer medewerkers. Waarderen van medewerkers is een balans tussen belonen met salaris en het geven van complimenten. Kies naast het salaris ook andere motivators om te belonen, zoals erkenning, ruimte voor groei en meer verantwoordelijkheid.

3. Heb vertrouwen. Laat merken dat je medewerkers vertrouwt in hoe ze hun werk aanpakken.

4. Zorg voor balans. Laat werknemers bevlogen werken, zonder hun ontspanning uit het oog te verliezen. Geef zelf het goede voorbeeld, werk niet te veel en let op je eigen gezondheid. Help werknemers met doelen stellen, deadlines halen en hulp inroepen

5. Investeer in ontwikkeling. De coronacrisis zorgde dat de ontwikkeling op de langere termijn wat uit het oog raakte. Help ook op korte termijn werknemers zichzelf ontwikkelen en met werken aan hun toekomst. Koppel medewerkers aan elkaar met een buddysysteem, zodat ze leren van elkaar.

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: