Halve dag voorbij en nog geen letter op papier? Zo stop je uitstelgedrag

Mijn agenda is leeggemaakt voor de week, mijn document staat open, mijn favoriete concentratiemuziek speelt en er staan een thermosfles koffie en een rol koekjes binnen handbereik - de omstandigheden zijn dus ideaal om te beginnen aan mijn nieuwe boek. Er is echter één oude vijand die ik eerst nog onder ogen moet komen: mijn uitstelgedrag.

Het is wonderbaarlijk hoeveel taken makkelijker zijn - en dus belangrijker lijken - dan het schrijven aan het boek. Zo ongeveer alles lijkt urgenter dan tikken aan mijn tekstdocument: research doen, dat ene telefoontje, een rondje hardlopen (ik wilde toch gezond leven?), mijn administratie, een binnenkomend mailtje (‘natúúrlijk wil ik je daarbij helpen!’).

Schrijven is vaak moeilijk en er is altijd de dreiging dat het volledig mislukt. Niet gek dus dat elke andere activiteit aantrekkelijker is. Voor ik het weet is de dag al half voorbij en staat er nog geen letter op papier. Tijd om uitgebreid te gaan lunchen!

Ik ben gelukkig niet de enige die kampt met de neiging om die Ene Belangrijke Taak voor me uit te schuiven. Zo las ik (inderdaad, tijdens een van mijn episodes van uitstelgedrag) over een schrijver die een simpele richtlijn voor zichzelf had opgesteld: ‘200 shit-woorden per dag’. Hij had met zichzelf afgesproken om, wat er ook gebeurde in zijn leven, elke dag minstens 200 woorden te tikken - een norm die altijd wel te halen was.

Het mocht ook onbruikbare bagger zijn, als het er elke dag maar minstens 200 waren. Zo haalde hij voor zichzelf de druk van de ketel en werd het makkelijker om te produceren. En vaak genoeg, als hij eenmaal bezig was, werd hij verleid om alsnog een stuk meer woorden neer te pennen.

Ik kan me zo voorstellen dat de regel rond ‘200 shit-woorden’ ook toe te passen is bij ander werk. Heb je een groot project waar jij je maar moeilijk aan kunt zetten, vraag je dan af: wat is de kleinste stap die ik kan zetten die me vooruithelpt? Welke dagelijkse routine kan ik daarvoor inzetten?

Het zijn dan misschien geen shit-woorden, maar misschien het schrijven van dat ene shit-mailtje, het beleggen van die shit-vergadering of het maken van één shit-slide van een presentatie. Leg de lat zo laag mogelijk en zit niet in over de kwaliteit. Want dat is uiteindelijk hoe je een marathon loopt: één klein shit-stapje per keer. 

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020).

Psycholoog Thijs Launspach geeft tips over hoe we het beste kunnen thuiswerken met z’n allen.