Kwart van werkenden zal uitvallen door stress, Arbo Unie luidt noodklok

Steeds meer Nederlandse werknemers lijken last te hebben van werkgerelateerde stress- en burn-outklachten. Volgens Arbo Unie liegen de cijfers er niet om: de afgelopen twintig jaar is het aantal werknemers met een burn-out verdubbeld. De burn-out is eerder door TNO al uitgeroepen tot beroepsziekte nummer 1 in ons land, met 1,2 miljoen werkenden met vermoeidheidsklachten. Als we er niet snel iets aan doen, zal over iets meer dan tien jaar een kwart van de werknemers thuiszitten of minder inzetbaar zijn.

Willem van Rhenen is hoogleraar aan de Nyenrode Universiteit en als stressexpert en bedrijfsarts verbonden aan  Arbo Unie. Hij ziet dat het aantal opgebrande mensen hard oploopt in steeds meer sectoren. Zo heeft 20 procent van het onderwijspersoneel last van burn-outklachten en ervaart een kwart van de mensen in de zorg een te hoge werkdruk. Ook jongeren blijven niet buiten schot: tot een kwart heeft last van stress- en burn-outklachten.

,,Deze cijfers laten zien waar de problematiek ligt. Tegelijkertijd is het een moeilijk aan te pakken probleem.” Omdat de belasting alleen maar groter wordt, luidt Van Rhenen van Arbo Unie de noodklok. ,,Op dit moment hebben veel sectoren al een groot arbeidstekort. Daardoor krijgen mensen die aan het werk zijn het steeds drukker, wat mede weer leidt tot meer burn-outklachten.”

Deskundige Mascha Mooy van het adviesbureau Bye Bye Burnout schrikt van het cijfer. ,,Ik vind 25 procent wel veel, maar inderdaad, als we er niets aan doen dan zal het getal inderdaad zo hoog kunnen oplopen.” Mooy plaatst er wel een kanttekening bij: het is niets nieuws. ,,Ik roep het al vijf jaar lang. Maar het moet eerst uit de hand lopen voor we er iets aan willen doen.”

Volgens Van Rhenen helpt het niet voldoende om enkel naar de werkdruk of stressfactoren op het werk te kijken. Kijk juist waar mensen energie van krijgen, zodat ze andere, pittige taken óók aankunnen. De mens heeft volgens hem drie basisbehoeften: autonomie, verbondenheid en bekwaamheid. Kan ik genoeg inbrengen? Hoor ik erbij op het werk? Ben ik in staat om me te blijven ontwikkelen? ,,De mens is van zichzelf heel creatief en wil graag iets toevoegen. Het is heel irritant als je dat wordt afgenomen. Als je werknemers niet down the drain wilt krijgen, moet je juist daarin investeren.”

Zorg voor meer autonomie, adviseert ook Mooy. ,,Mensen zijn slimmer dan je denkt, geef ze dan ook de ruimte om daar iets mee te doen. Zorg ervoor dat ze hun eigen regie kunnen houden. Dat wil je als werkgever zelf ook.”

Geef mensen ruimte, maar toon wel betrokkenheid. Mooy: ,,Toon gemeende interesse in je mensen. Laat zien dat het niet alleen om geld en winst draait.” Als een van je werknemers een burn-out krijgt, praat er dan ook over. Het hoeft geen taboe te zijn, vindt Mooy. ,,Het kan iedereen overkomen.”

En wat kunnen mensen zelf doen? Zorg voor rust, reinheid en regelmatig. ,,Ga bijvoorbeeld vaker wandelen, ga op tijd naar bed en eet gezond, bijvoorbeeld geen soep uit blik maar verse soep. Het zijn heel simpele tips,” zegt Mooy. ,,Kies voor jezelf, probeer energievretende mensen te vermijden.”

Overigens valt het probleem volgens sommigen wel mee. Hoogleraar Wilmar Schaufeli, arbeids- en organisatiepsycholoog aan de Universiteit Utrecht en de KU Leuven, liet juist eerder in deze krant weten dat het aantal mensen dat last heeft van burn-outklachten stijgt, maar niet zo hard. Sterker nog, hij constateerde dat Nederlandse werknemers het minst last hebben van burn-outs, vergeleken met 35 andere Europese landen.

Neuropsycholoog Mark Tigchelaar kent de valkuilen van stress en geeft in de Ochtendshow tips hoe je daarmee om kunt gaan:

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!