Verplicht vrij of is je kerstverlof ingetrokken? Dit is hoe het zit

Begin deze maand komt er een megaklus binnen op de zaak. Alle hens aan dek, iedereen moet meehelpen om de opdracht voor het nieuwe jaar te klaren. De werkgever vraag zelfs of een aantal mensen met de feestdagen door willen werken. Heel vervelend, maar ‘niets is onmogelijk’, zegt arbeidsrechtsadvocaat Karel Leenhouts van Bierman Advocaten. Als het noodzakelijk is voor het bedrijf dat een werknemer toch komt werken omdat de productie bijvoorbeeld anders stil komt te liggen, weegt het belang van de werkgever altijd zwaarder, geeft Leenhouts aan. 

,,De werkgever moet dan bijvoorbeeld wel de schade van een geboekte vakantie vergoeden.’’ Toch is er hoop voor de mensen die al dagen hebben opgenomen: als een werkgever heeft besloten dat je geen vrij meer kunt krijgen rond de feestdagen, moet hij dit binnen twee weken na je verlofaanvraag schriftelijk mededelen én goed omschrijven waarom hij of zij je echt nodig heeft. Van de vrije dagen die al zijn goedgekeurd, kun je dus rustig gaan genieten.

Denk je na over een nieuw verlofverzoek? Let dan goed op: een werkgever heeft het recht om een aangevraagd verlof niet toe te staan. ,,Maar dan moet er wel een zwaarwegend bedrijfsbelang zijn’’, stelt Leenhouts. ,,Of dat het geval is, dat bepaalt uiteindelijk een rechter. Het is dus niet in een regel vast te leggen want het verschilt per bedrijf wat dat zwaarwegende bedrijfsbelang inhoudt. Het is een grijs gebied.’’ Volgens Leenhouts kan een werkgever het verlofverzoek afwijzen als hij in de problemen komt en jouw vrije dagen een negatief effect hebben op het bedrijf.

Net als het intrekken van verlof, kan het ook voorkomen dat een werkgever graag wíl dat het personeel een bepaalde periode vrij neemt, bijvoorbeeld als het bedrijf stil komt te liggen rond de feestdagen. Het personeel kan dan immers toch niet aan de slag, dus werknemers krijgen een verplichte brugdag in hun maag gesplitst. Dat is niet de bedoeling: de hoofdregel is dat het recht om vrij te vragen, bij de werknemer zelf ligt. Wil een werkgever daarvan afwijken? Dan moet hij dat schriftelijk vastleggen en moeten beide partijen akkoord zijn. 

Volgens Leenhouts moet het in dat geval wel om een uitzonderlijke situatie gaan, denk aan een fabriek die stil komt te liggen door grootschalig onderhoud. ,,Dit kun je als werknemer alsnog aanvechten, maar dat heb ik nog nooit meegemaakt. Meestal is hier een regeling voor of komen de partijen er samen wel uit.’’ Daarnaast moet je je ook afvragen wat het oplevert. Een gang naar de rechter is lang, dus daar heb je voor de feestdagen niets meer aan. Ook worden de arbeidsverhoudingen er niet beter op als je tegen het besluit van je werkgever in probeert te gaan. 

Leenhouts wil benadrukken dat iedere werknemer die fulltime werkt, recht heeft op twintig vakantiedagen. Veel werkgevers geven het personeel vaak meer vakantiedagen dat dit wettelijk minimum, deze noemen we de bovenwettelijke vakantiedagen. ,,De bovenwettelijke vervallen na vijf jaar, de wettelijke al zes maanden nadat het kalenderjaar is afgelopen waarin ze zijn opgebouwd’’, zegt Leenhouts. ,,Deze moet je opnemen voor 1 juli, anders vervallen ze. Tenzij je niet in staat bent om ze op te nemen door bijvoorbeeld langdurige ziekte.’’

Je bent dus verplicht om de wettelijke vakantiedagen op te nemen. Werkgevers vinden het over het algemeen prettiger als vakantiedagen worden opgenomen en niet worden opgespaard, weet Leenhouts. ,,Veel werkgevers zijn bang voor een stuwmeer aan vakantiedagen, die in een keer worden ingezet om bijvoorbeeld met sabbatical te kunnen. Als een werkgever dit niet wil, moeten daar afspraken over gemaakt worden.’’

Een kerstpakket gekregen? Dit familiebedrijf pakt de kerstpakketten voor alle 620 werknemers zelf in:

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!