Waarom gaat de een sneller vreemd dan de ander?
VideoStel: je hebt een fijne relatie, maar opeens voel je je aangetrokken tot een ander. Hoewel je graag trouw wilt blijven, kan het best lastig worden om niet in de verleiding te komen. De één is daar beter in dan de ander. Waar dat aan ligt, vertelt psycholoog Tila Pronk in haar college aan de Universiteit van Nederland*.
Delen per e-mail
Op het moment dat je een aantrekkelijk persoon ziet, worden beloningsgebieden in je hersenen actief. ,,Dit zijn dezelfde gebieden die actief zijn als je bijvoorbeeld een stukje chocola eet”, zegt Pronk, die is verbonden aan de Tilburg Universiteit. In deze gebieden wordt dopamine aangemaakt en hierdoor voel je je blij. Maar als jij een relatie hebt, is er ook sprake van een tegenstrijdig signaal: namelijk trouw blijven aan je partner. Hierdoor wordt een andere set hersengebieden actief: de controlegebieden. Deze hebben weer een remmende werking op de beloningsgebieden.
Trouw blijven aan je partner heeft te maken met de controlegebieden die de impulsen vanuit de beloningsgebieden moeten onderdrukken. Waarom de één dat beter kan dan de ander, ligt aan de mate waarin je controlegebieden die beloningsgebieden remmen, oftewel je impulscontrole. De sterkte van die impulscontrole verschilt per persoon. De een is sneller in de verleiding te brengen dan de ander.
Zelfdiscipline
De mate van impulscontrole is te meten aan de hand van een vragenlijst. In het onderzoek van Pronk moesten mensen op stellingen reageren en aangeven hoeveel zelfdiscipline ze hadden. Maar vragenlijsten zijn niet altijd betrouwbaar. We overschatten onze zelfdiscipline of vullen een wenselijk antwoord in. ,,We doen ons graag beter voor dan we zijn”, aldus Pronk.
Een robuustere manier om de impulscontrole te meten, is via de zogenaamde Stroop-taak. Hierbij krijg je een lijst van kleuren uitgeschreven in woorden, zoals ‘rood’ of ‘blauw’. Deze woorden zijn vervolgens afgedrukt in tegenstrijdige kleuren. Zo heb je een woord dat ‘rood’ spelt, maar gedrukt is in blauw. Je moet dan steeds de kleur noemen waarin het woord gedrukt is. En dat is lastig, want we zijn geneigd het woord te lezen. ,,Lezen is voor ons geautomatiseerd gedrag”, legt Pronk uit. Om deze taak goed uit te kunnen voeren, heb je dus een goede impulscontrole nodig die deze eerste reactie onderdrukt.
Verleidingen
Om te kijken hoe impulscontrole en het omgaan met verleidingen in een relatie met elkaar samengaan, hebben Pronk en haar team een onderzoek uitgevoerd bij jonge mannen met een relatie. Eerst hebben ze de impulscontrole van de mannen getest via de Stroop-taak. Daarna werden deze mannen in een wachtkamer geplaatst met een mooie vrouw. Ze hadden geen idee dat dit ook deel was van het onderzoek. ,,We keken of de man zijn kans greep en ging flirten met zo’n mooie vrouw”, aldus Pronk. Duidelijk werd dat mannen met een lagere impulscontrole, meer gingen flirten. Later onderzoek bij vrouwen toonde hetzelfde resultaat.
Mannen met een lagere impulscontrole gingen meer flirten
Het weerstaan van verleidingen is dus niet alleen een kwestie van willen, maar ook van kunnen. Hoe goed je controle hebt over je impulsen is bepalend. Gelukkig ben je nog niet helemaal verloren in de liefde als je een slechte impulscontrole hebt. Je kunt het namelijk trainen. Met behulp van cognitieve trainingen kun je leren om je impulsen beter te beheersen.
Daarnaast doet Pronk ook onderzoek naar het inzetten van mindfullness-trainingen die je leren om op een bewuste manier om te gaan met je impulsen.
*Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland
De Universiteit van Nederland heeft ook een podcast. Vind afleveringen terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Bekijk hieronder meer colleges van Universiteit van Nederland:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Leids museum vindt missend hoofd van farao Ramses VI terug in Chicago
Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden heeft in Chicago het hoofd gevonden dat hoort op de granieten torso van een farao in de eigen collectie. Dat gebeurde na het openen van een envelop uit 1987, waarvoor kennelijk niemand eerder belangstelling had. -
Video
Waarom gebruikten hippies drugs om in opstand te komen?
Drugs in de jaren 60? ‘Dat waren middelen waarmee je je heel goed kon onderscheiden van je ouders. Dat zegt historica Gemma Blok (Open Universiteit). In haar college aan de Universiteit van Nederland* vertelt Blok hoe jongeren in de jaren 60 met deze middelen een eigentijdse manier vonden om in opstand te komen. -
Hierom hebben wombats kubusachtige keutels
Het hoe en waarom van de opmerkelijke ‘blokjespoep’ van wombats was lang een onopgeloste biologische puzzel. Nu hebben wetenschappers ontdekt waar die kubusachtige ontlasting van de buideldieren vandaan komt. -
PREMIUMVideo
IJsberg A68 (twee keer zo groot als Luxemburg) bedreigt al het zeeleven
IJsberg A68 boezemt wetenschappers angst in. Zij willen weten hoeveel schade de enorme ijsmassa aanricht in cruciaal natuurgebied van de Zuidpool. -
Video
Het gaat niet goed met de insecten en dat is heel slecht nieuws
Je kent het vast: al fietsend vliegen er tientallen vliegjes in je gezicht en zo nu en dan vliegt er eentje regelrecht je neus in. In de toekomst kun je wel eens stukken minder vliegjes tegenkomen. En nee, dat is géén goed nieuws. Het gaat slecht met de insecten. Het vermoeden was er al, maar nu dit gevat is in cijfers, is iedereen bezorgd. Ecoloog Hans Kroen van Radboud Universiteit Nijmegen vertelt hier meer over in dit college van de Universiteit van Nederland*.
-
PREMIUMWat zegt de wetenschap
Leugentje om bestwil is ons met de paplepel ingegoten
Geheimen hebben we allemaal. Dat we niet alles delen met een ander en niet altijd eerlijk zijn, is niet zo vreemd. -
Defensie vindt stoffelijke resten van Britse soldaat uit Tweede Wereldoorlog
Defensie heeft in het dorpje Bemmel (Gelderland) de stoffelijke resten geborgen van een Britse soldaat. De man is in de Tweede Wereldoorlog overleden. Het is de tweede keer in een maand dat menselijke resten uit de oorlog zijn gevonden. -
PREMIUM
In de zevende hemel met beeld en geluid van Mars: ‘NASA brengt de planeet dichter bij de aarde’
De haarscherpe beelden en geluiden van de Marslander Perseverance maken veel indruk. ,,Hiermee brengt NASA Mars dichter bij de aarde’’, zegt sterrenkundige Lucas Ellerbroek.
