Waarom gebruikten hippies drugs om in opstand te komen?
VideoDrugs in de jaren 60? ‘Dat waren middelen waarmee je je heel goed kon onderscheiden van je ouders. Dat zegt historica Gemma Blok (Open Universiteit). In haar college aan de Universiteit van Nederland* vertelt Blok hoe jongeren in de jaren 60 met deze middelen een eigentijdse manier vonden om in opstand te komen.
Delen per e-mail
Om dat te begrijpen, moeten we terug naar die tijd. In de jaren ‘60 was Nederland net klaar met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. De overheid stopte met de geleide loonpolitiek en de lonen gingen omhoog waardoor veel mensen er financieel op vooruit gingen. Scholing op een universiteit lag voor veel jongeren binnen handbereik. Toch kon niet iedereen profiteren van de welvaart. Een deel van de jongeren, die we later als hippies zouden bestempelen, merkte hier weinig van. Sommigen van hen kwamen in opstand tegen de snel veranderende maatschappij waarvan zij de vruchten niet konden plukken.
Die opstand manifesteerde zich onder andere in de bekende studentenprotesten van de jaren 60 en 70, maar ook in het gebruik van drugs. De link tussen drugsgebruik en verzet is hierbij niet nieuw. ,,Deze gaat al terug tot de jaren ‘20 van de vorige eeuw”, vertelt Blok. Toen werd de jazzcultuur groot in het uitgaansleven van de snel veranderende Verenigde Staten. Er werd flink geëxperimenteerd met drugs, vooral door Afro-Amerikaanse jazzmusici. ,,Voor hen was het een symbool van verzet tegen de discriminatie van zwarte Amerikanen.”
Sociaal protest
Deze manier van in opstand komen en je niet voegen naar de standaarden die de maatschappij je oplegt, werd door de jaren heen door verschillende groepen voortgezet. Zo ontstond een link tussen drugsgebruik en sociaal protest dat ook in de Nederlandse jaren 60 en 70 te zien was. Hierbij speelde identiteitsvorming een belangrijke rol: ,,Mensen gebruiken drugs niet alleen om zich beter te voelen”, aldus Blok. ,,Ook de drang tot zelfontplooiing en het gevoel ergens bij te horen waren redenen hiervoor.”
Verzet tegen ouderlijk gezag was ook belangrijk. ,,Je ouders zaten braaf op zaterdagavond naar de Tros te kijken op televisie, met een biertje bij de hand of voor moeder een sherry. Heel suf en burgerlijk.” Als je het anders wilde doen, hoorde daar nieuwe, soms verboden, genotmiddelen bij. ,,Dit waren middelen waarvan je ouders griezelden. Zoals cannabis en LSD, beter kon je het niet wensen.”
Straatjunkies
Behalve dat de drugs werden ingezet als middel tot verzet, werden ze ook gezien als bewustzijnsverruimend. ,,De jongeren beweerde er nieuwe inzichten door te krijgen. Zo zou je er zelfstandig door gaan denken en loskomen van de indoctrinatie die je tijdens je jeugd van je ouders, school, leraren en de kerk had meegekregen.”
Deze periode, waarin veel drugs werden gebruikt als onderdeel van protest, duurde zo’n tien jaar. Het gebruik resulteerde in de jaren 80 tot een toename van overdosissen en verslaafden. ,,In de grote steden zag je in die tijd veel straatjunkies”, memoreert Blok. De maatschappelijke zichtbaarheid werd groter en het imago van de drugs ging sterk achteruit. Uiteindelijk verdween het harddrugsgebruik als geheel uit de jongerencultuur.
*Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.
De Universiteit van Nederland heeft ook een podcast. Vind afleveringen terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).
Bekijk hieronder meer college’s van Universiteit van Nederland:
Verder in het nieuws
-
PREMIUM
Waarom we vooral in de winter terugdenken aan vroeger (en waarom dat goed is)
De feestdagen roepen bij veel mensen nostalgische gevoelens op. We mijmeren bij de kerstboom graag over onze kindertijd. Maar wat is het nut van deze bitterzoete herinneringen? -
PREMIUM
Wat zegt de wetenschap Het aftakelingsproces lamgelegd: in goede gezondheid richting de honderd jaar
We willen allemaal oud worden, maar niemand wil het zijn. We hopen op een wondermiddel tegen het aftakelingsproces. Is dat een reële wens? -
PREMIUM
De wetenschap over ‘Beestjes’: Dronken mensen spreken de waarheid
Pieter Hulst en Gijs Groenteman ontleden om de beurt teksten van Nederlandstalige hits. Ze geven, al dan niet met hulp van de wetenschap, antwoorden op vragen die die nummers oproepen. Deze week: ‘Beestjes’ van Ronnie en the Ronnies (1967). -
PREMIUM
Video Zo los je jouw grootste probleem op
Dagelijks krijgen we in ons leven complexe problemen en dilemma’s voorgeschoteld. De juiste oplossingen kiezen is daarbij van evident belang. Maar hoe doe je dat? -
We dénken onze katten te kennen, maar dat valt vies tegen
We mogen dan wel een kattenminnend land zijn, dat wil niet zeggen dat we begrijpen wat er tussen die puntoortjes zoal omgaat. Uit nieuw onderzoek blijkt dat wij mensen behoorlijk beroerd zijn in het interpreteren van de gezichtsuitdrukking van katten.
-
PREMIUM
Snelles hit Reünie gaat over een fantastisch onderwerp
Pieter Hulst en Gijs Groenteman ontleden om de beurt teksten van Nederlandstalige hits. Ze geven, al dan niet met hulp van de wetenschap, antwoorden op vragen die die nummers oproepen. -
PREMIUM
Waarom ik geïnteresseerd ben in kleine deeltjes? ‘Waar besta jij dan uit?’
Robbert Dijkgraaf kijkt er naar uit: het Gala van de Wetenschap. Morgen zit de Amsterdamse Stadsschouwburg weer bomvol. ,,Ik heb geleerd dat ik geen activist moet zijn.’’ -
Meteorenregen De Monocerotiden komen eraan! Nu maar hopen dat we ze kunnen zien
De Monocerotiden komen eraan! ‘De wát’, vraag je je wellicht af. Juist, de Monocerotiden. Een zwerm meteoren die doorgaans voor weinig vuurwerk zorgt. Dit jaar is dat naar verwachting anders. In de late nacht van donderdag en vroege ochtend van vrijdag zouden er tientallen, zo niet honderden, meteoren te zien moeten zijn. De grootste piek duurt niet veel langer dan 11 minuten. Dus opletten geblazen, want het is voorbij voor je het weet.
