Bouw van 4000 studentenwoningen kan niet doorgaan omdat luchtvaart benadeeld wordt

Volgens de Raad van State benadeelt de bouw de luchtvaart. Volgen de rechters staat de bouw haaks op de vliegregels die pal onder de vliegroutes van Schiphol gelden. Kroneburg ligt pal onder de route van en naar de Buitenveldertbaan. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor de broodnodige woningbouwplannen in Groot-Amsterdam.

Met de bouw van 2500 studentenkamers en 1580 shortstayappartementen voor buitenlandse studenten had een flink deel van de kamernood in Groot-Amsterdam opgelost moeten worden. Momenteel is er een tekort van zeker 20.000 studentenkamers in Nederland, waarvan 6600 in en om de hoofdstad. Dat aantal zal de komende jaren naar verwachting verdrievoudigen. 

Amstelveen wil al jaren in het desolate kantorengebied Kronenburg studentenwoningen bouwen. Kronenburg ligt grotendeels braak, met uitzondering van enkele leegstaande gebouwen waarvoor volgens de eigenaren geen animo meer is. Wel zijn er de afgelopen jaren meerdere hotels in oude kantoorgebouwen gekomen. Inmiddels geldt er een stop op nieuwe hotels in het gebied. 

Het terrein ligt pal naast studentencampus Uilenstede waar al meer dan vijftig jaar 3500 studenten wonen. De wachttijd voor een kamer is daar gemiddeld 66 maanden, langer dan menig studie.

Kronenburg ligt echter ook in een geluidszone van Schiphol, waarbinnen alleen bij uitzondering nieuwbouw mag komen. Zo zijn volgens toezichthouder ILT (Inspectie Leefmilieu en Transport, afdeling Luchtvaart) in het gebied geen 4000, maar hoogstens 25 woningen toegestaan. 

Ook shortstayappartementen zouden daar niet volgens de regels zijn, terwijl in het gebied nu al shortstayhotels staan. Ook spelen veiligheidszones voor het vliegverkeer een rol.

Voor de 3500 studenten op de naastgelegen campus Uilenstede en de inwoners van Amstelveen-Noord en Amsterdam-Buitenveldert, die ook binnen die geluids- en veiligheidszones wonen, gelden die regels niet; hun woningen dateren van voor de luchtvaartregels. Dat vlieglawaai het wonen in Kronenburg ondraaglijk zou maken, wordt weersproken door de bewonersvereniging Uilenstede, die de bouwplannen voor Kronenburg steunt. 

In 2018 werden plannen voor een studentenwijk al eens door het kabinet afgewezen, omdat deze in strijd zouden zijn met de regels voor het vliegverkeer. Daarop paste de gemeente Amstelveen de plannen aan, samen met beoogd uitbater Duwo en de commerciële eigenaren van grond en vastgoed in het gebied. Zo werden onder meer de geluidwaarden verhoogd.

Ook werd toen het ontwerp van de woonwijk aangepast om geluid beter te spreiden en er werden meer voorzieningen en kantoorruimten toegevoegd. Later zou de wijk met nog eens ruim vijfhonderd appartementen voor studenten uitgebreid kunnen worden. Alle woningen in Kronenburg zouden binnen de sociale sector vallen, de helft tegen een maandhuur van hoogstens 424 euro. Studenten konden er alleen gedurende hun studietijd wonen, via zogeheten campuscontracten.

In 2020 kregen de nieuwe plannen steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat Kronenburg benoemde als een van de acht ‘sleutelgebieden’ van de Woondeals (het programma om in Nederland  honderdduizenden woningen bij te bouwen). Dit jaar nog kwam er ook subsidie voor het project van Binnenlandse Zaken. 

In de tussentijd werden ook de overheidsregels veranderd. Gemeenten moeten nu zelf bepalen of plannen aan de regels voldoen, de luchtvaartinspectie kan daar dan vervolgens een mening over geven. Maar juist bij de huidige plannen voor Kronenburg deed luchtvaartinspectie ILT dat eind 2020 niet. 

De inspectie, onderdeel van het ministerie van Infrastructuur, vond dat er geen sprake was van nieuwe plannen. De overheidsinstantie maakte vervolgens de uitzonderlijke stap door eind vorig jaar als ‘lid van het publiek’ naar de Raad van State te stappen om medeoverheid Amstelveen aan te pakken.  De Raad van State oordeelt nu echter dat Amstelveen toch eerst toestemming had moeten vragen aan de minister van luchtvaart (I&W).

Provincie en regiogemeenten, waaronder Amsterdam hebben zich achter de plannenmakers geschaard. Hoofdstad en provincie zijn huiverig over de uitspraak, omdat die de toekomst van veel meer woningbouwplannen rondom Schiphol kan treffen. Ook in andere gebieden houdt het kabinet binnen de geluidszones vast aan een bouwverbod. Daarbuiten dreigt woningbouw rondom Nederlandse luchthavens ernstig te worden beperkt.