Het aanscherpen van de coronaregels voor de ballonvaart komt op een moment dat elders alle regels juist minder streng worden. De gewraakte boodschap aan de ballonvaartbranche - die sinds maart al bijna plat lag - kwam binnen via een Notice to Airmen, die het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gisteren (donderdag) rondstuurde. ‘AIR OPERATION OF BALLOONS IS PROHIBITED UNLESS A DISTANCE OF AT LEAST 1,5M CAN BE ASSURED’ UNTIL 01 SEP, werd in kapitalen meegedeeld. 

,,We zijn verbijsterd en vreselijk teleurgesteld. Overal mag er weer meer, contactsporten zijn weer toegestaan, maar bij ons mag er juist minder. Terwijl wij in de buitenlucht werken, alles dus extreem goed geventileerd hebben en met mondkapjes kunnen werken. We hadden juist verwacht dat de ballonvaart weer vrij zou worden gegeven. Dus we zijn met stomheid geslagen. Dit kan veel faillissementen opleveren”, zegt Monique Hoogeslag van belangenvereniging voor de luchtvaart KNVVL namens de sector. Argumenten voor dit besluit zegt Hoogeslag niet gekregen te hebben van het ministerie. ,,Het zou puur om een politiek besluit gaan.”

Voor de ballonvaartbedrijven is het bovendien dubbel pech. Ze komen ook al niet in aanmerking voor financiële steun van de overheid via de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren, omdat hun SBI-code - 5110 Personenvervoer door de lucht - niet is opgenomen in deze regeling. Protesten daartegen zijn tot op heden zonder succes gebleken. 

In Oost-Nederland zijn vanuit vooral Zwolle, Laren, Deventer, Apeldoorn en Lochem veel ballonvaarten en er zitten meerdere ballonvaartbedrijven. Een van de grootsten van het land - met 11 eigen heteluchtballonnen - is gevestigd in Laren: Bas ballonvaarten. Bas Spierenburg: ,,Het is onrechtvaardig, zo krom als wat. De KLM krijgt miljarden steun en vliegt weer, wij mogen niks en we krijgen vervolgens ook geen enkele vergoeding. Het was ook mijn initiatief om te kijken naar juridische stappen, want de tijd is gekomen om hier iets aan te doen. Hoewel we dit seizoen er niet meer mee redden.”

Hoogeslag is nu met de KNVVL bezig op alle niveaus druk te zetten om het gewraakte besluit aangepast te krijgen. Een gang naar de rechter is een serieuze optie. ,,We lopen tegen een politieke muur aan. En er is ook geen stip aan de horizon. Dit seizoen is verloren. De gevolgen voor de sector zijn groot. De bedrijven hebben het zwaar, zijn hun spaarcentjes aan het opmaken. Ik sluit zeker niet uit dat meerdere bedrijven omvallen.”

Na het uitbreken van de coronacrisis in maart ging ook de ballonvaartbranche praktisch plat. Toen de eerste voorzichtige versoepelingen in mei werden aangekondigd, mochten ballonvaarders in hun mandjes één extra passagier meenemen. Niet ideaal en commercieel niet interessant, maar beter dan niets. De sector kwam met een eigen veiligheidsprotocol om toch iets te kunnen doen. Omdat de manden doorgaans klein zijn - de sector ziet zichzelf feitelijk als contactberoep - is 1,5 meter afstand in de praktijk ondoenlijk en zijn commerciële vaarten onhaalbaar. 

Een uitzondering wordt gemaakt voor mensen uit hetzelfde huishouden als dat van de piloot: zij mogen wel mee. Leuk, vindt de Apeldoornse ballonvaarder Bouke Zonneveld, maar daar verdien je niks mee. Hij is parttimer en vindt de nieuwe regels - die vandaag zijn ingegaan - een doodvonnis voor de sector. ,,We hadden verwacht per 1 juli weer te kunnen beginnen. Maar eigenlijk mogen we nu helemaal geen passagiers meer meenemen. Er zijn bedrijven die echt kapotgaan.”

Ballonvaarder Wim van der Kolk uit Dedemsvaart: ,,Het is een tegenvaller. En raar: alles mag weer, maar wij mogen niet. Ik ben maar een kleine partij en niet volledig commercieel, maar ik loop inkomsten mis, terwijl de kosten wel doorlopen.”

Jan van Manen van het gelijknamige ballonvaartcentrum in Barneveld: ,,Dit slaat nergens op en is niet uit te leggen. Je mag niet in de buitenlucht in een mandje - al dan niet met mondkap - maar wel met negen man in een busje. Woensdagavond was ik blij na die persconferentie van Rutte, donderdagavond was dat weer helemaal weg. En mijn collega’s in Duitsland en Spanje vliegen gewoon weer, wij niet.”

Van Manen zegt niet voor faillissement te vrezen, maar baalt wel stevig. Hij heeft nog een klein beetje hoop dat het ministerie tot inkeer komt. 

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat kon vrijdag nog geen toelichting geven op het besluit.