Proef rechtbank Overijssel slaat aan: ouders maken bij vechtscheiding verplicht afspraak met kinderen

Familierechter Hein Schröder is een jaar na de invoering van de proef tevreden over de tussenresultaten. ,,Kinderen krijgen een goed gevoel als keuzes gemaakt worden.” Van de pakweg 250 echtscheidingszaken die de rechtbank Overijssel heeft behandeld, stelt hij dat nu in zeker 75 procent van de gevallen daadwerkelijk met de kinderen om tafel is gezeten om ook hun wensen in het ouderschapsplan mee te nemen. ,,Weekend, vakantieregelingen, contact met opa en oma, omgang met vriendjes, het konijn. Zomaar wat zaken die op het ingevoerde formulier staan. Wij willen graag per kind uitgeschreven zien wat de wensen zijn en wat er speelt.”

Voorheen werd ‘het gesprek’ met zoontjes en dochters ook op een formulier meegenomen, waarin dan vaak stond dat ‘de kinderen op passende wijze zijn betrokken’. Te makkelijk, oordeelt de rechter, waarna de verdieping is aangebracht. Daarbij aangetekend dat zoiets alleen werkt bij ‘normale echtscheidingen’, waarbij man en vrouw in redelijke verstandhouding uit elkaar gaan.

 ,,Nu zien we formulieren waarop staat dat de oudste moest huilen, de jongste zichzelf bleef en de kinderen na het gesprek opgelucht gingen spelen. Dat soort dingen ga je niet moedwillig verzinnen. Dan weten we dat er over nagedacht is.” 

Een kwart van de ouderschapsplannen is nog altijd zeer summier voorzien van kindinformatie, erkent Schröder. Als het nodig is kunnen stellen ter zitting worden geroepen, en zal de rechter niet aarzelen om naar de gesprekken te vragen. ,,Dan staat er bij weekendregeling dat de kinderen het wel oké vonden, bij wensen 'geen’ en  achter de vraag of er verdere opmerkingen zijn een liggend streepje. Dan kunnen we ouders terugsturen naar de kinderen.”

Nu de gesprekken zijn ingevoerd - het formulier probeert ouders te verleiden die te voeren - zorgt dat soms voor trammelant, zoals Schröder omschrijft. ,,Dan wordt besloten dat papa om 16.00 uur het zoontje bij de voetbalclub ophaalt, maar blijkt uit de reactie van het kind dat papa altijd te laat komt en er soms een uur moet worden gewacht. Dan wordt het interessant en kunnen wij tegen de ouders zeggen dat het zo moet dat kinderen bij zo'n regeling echt een goed gevoel hebben.”

De exacte resultaten van de proef en de conclusies die daaraan verbonden worden volgen later dit jaar. In Zwolle noemen ze de pilot nu al een succes en wordt verwacht dat andere rechtbanken de werkwijze overnemen. Met een betrekkelijk eenvoudig middel, merkt Schröder, worden echtscheidingen op die manier adequater afgehandeld. ,,Er wordt ouders een spiegel voorgehouden, waarbij ze voor hun kinderen met de billen bloot moeten.”