Zwols verzet bestond uit vele splintergroeperingen
22 MAART 2005 - Op vele manieren konden Zwollenaren iets doen tegen de bezetter. Burgerlijke ongehoorzaamheid kwam in vele vormen voor. Gemeentebestuur, politie en ambtenaren probeerden vanuit hun functies Duitse maatregelen te saboteren of te verzachten. Maar er waren natuurlijk ook mannen en vrouwen die de macht van de bezetter echt tartten.
Delen per e-mail
Met moed, soms overmoed, en altijd met veel creativiteit pleegden zij hun verzetsdaden. Sommigen bekochten hun activiteiten met de dood, anderen kropen door het oog van de naald, zoals Bertus Meijer in augustus 1943.
Al in de zomer van 1940 hield Zwollenaar Bertus Meijer zich bezig met illegale activiteiten. Hij begon met de verspreiding van een illegaal blad, het latere Je Maintiendrai, en hield zich vanaf 1942 ook bezig met het opvangen van onderduikers. Zijn betrokkenheid bij Je Maintiendrai deed hem bijna de das om. De SD kwam hem op het spoor en Bertus werd in augustus ‘43 in het huis van zijn ouders gearresteerd. Maar hij kwam wonder boven wonder het verhoor in Groningen goed door en werd vrijgelaten.
Overval
Waar anderen het wat rustiger aan zouden doen, daar hernam Meijer zijn illegale activiteiten. Je Maintiendrai werd Trouw en de acties werden driester. Zo overviel hij op 11 augustus 1944 met twee vrienden een trein op het Zwolse emplacement. De verwachte bonkaarten werden evenwel niet bemachtigd. De groep rond Bertus Meijer zou een maand later een wissel opblazen op de spoordijk in Herfte-Veldhoek. De groep van Bertus Meijer ging in het najaar van 1944 op in de toen gevormde Binnenlandse Strijdkrachten.
Bertus Meijer en zijn groep zijn een goed voorbeeld van de wijze waarop de illegaliteit te werk ging: kleine groepen met beperkte, zeer risicovolle acties, gericht op sabotage en het verwerven van bonkaarten. Acties die om hun moed moeten worden geprezen, maar in hun beperkte effecten toch ook grote risico”s met zich meebrachten, omdat de represailles van de Duitsers niet vooraf konden worden ingeschat.
Veel verzetsmensen
Vooral in de eerste jaren van de oorlog kende Zwolle vele groepen van verzetsmensen. Het begon al direct in 1940, met de Oranjewacht van Eddy van den Berg en Ate Otte Vleeshouwer. De groep werd snel opgerold, in 1941 werd Van den Berg gefusilleerd. De Ordedienst van Arie Willem Bijl, leraar aan het Christelijk Lyceum, kende een langer bestaan en ging in 1944, evenals de Groep Meijer, op in de Binnenlandse Strijdkrachten. De in 1942 opgerichte groep onder leiding van Henk Beernink, De Groene, was zonder twijfel het actiefst. De Groene hield zich met alle vormen van verzet bezig: van spionage (het lokaliseren van de V1- en V2-installaties) en het onderbrengen van onderduikers en geallieerde piloten, tot stoutmoedige acties. Het meest tot de verbeelding spreekt de overval op het Zwolse Huis van Bewaring in oktober 1944. Vermomd in Duitse uniformen wisten Henk Beernink, Leo Gooy en Henk Braaksma met hun eveneens verklede “arrestant” Wim Bremmer het huis binnen te komen. Ze overmeesterden een Duitse bewaker en wisten enkele leden van De Groene te bevrijden.
Keerpunt
Vooral in het najaar van 1944, na Dolle Dinsdag, trad de bezetter steeds harder op tegen de illegaliteit. De Sicherheitspolizei voerde een offensief tegen de diverse groeperingen. De dood van Henk Beernink vormde een tragisch keerpunt.
Beernink was op 8 februari 1945 bij het katholieke ziekenhuis aan de Bleekerstraat, dat als centrum van de illegaliteit gold, in een vuurgevecht met de Duitsers gedood. Op zijn lichaam werd een aantekeningenboekje gevonden dat de Duitsers op het spoor zette van andere verzetsmensen. Het was het begin van een moeilijke en gevaarlijke periode die uiteindelijk aan enkele tientallen Zwolse illegalen het leven zou kosten.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
KAART | Weer minder coronabesmettingen in Oost-Nederland: Zwartewaterland blijft zorgelijk
Het aantal dagelijkse coronabesmettingen in de drie veiligheidsregio's in Oost-Nederland neemt af. De afgelopen 24 uur zijn er wederom minder besmettingen bijgekomen dan in de 24 uur daarvoor. Ook landelijk is een daling in de cijfers waar te nemen. Negatieve uitschieter blijft de gemeente Zwartewaterland, met 61,7 positieve tests per 100.000 inwoners. -
Konterman ziet de passie bij de spelers van PEC: ‘Daar krijg ik wel een binnenpretje van’
Een nieuwe wedstrijd, een nieuwe trainer. Maar net als Leeroy Echteld gaat Bert Konterman niet veel sleutelen aan zijn elftal. Er is slechts één wijziging tegen Heracles Almelo (zondag, 14.30 uur): Pelle Clement speelt voor de geschorste Dean Huiberts. Dus rest de vraag: hoe gespannen is de debuterende hoofdcoach van PEC Zwolle zelf eigenlijk? -
Kieswijzer
Kieswijzer, hulp bij keuze voor de Tweede Kamerverkiezingen
De Tweede Kamerverkiezingen vinden plaats op 15, 16 en 17 maart 2021. Om de keuze makkelijker te maken legden we dertig stellingen voor aan achttien lijsttrekkers. Ontdek hier met welke lijsttrekker jouw mening het meest overeenkomt. -
PREMIUM
Cel- en taakstraf voor Zwolse darters die in Hasselt niet alleen pijlen door de lucht lieten vliegen
Het darttoernooi op het Euifeest in Hasselt in 2018 liep uit op een massale vechtpartij. Twee Zwollenaren waren, onder invloed van veel drank, er bewust op uit op toeschouwers en deelnemers van het toernooi ernstig letsel toe te brengen. -
PREMIUM
Ganzenoverlast Stadshagen maakt van boulevard winkelcentrum geen visitekaartje
Ze zijn al jaren vaste gast rondom het winkelcentrum van Stadshagen en maken er een boeltje van. Een grote kolonie ganzen gakt en kakt er dagelijks op los, waardoor de boulevard langs de vijver niet bepaald een visitekaartje is en zomers verpozen langs het water geen optie.
-
PREMIUMVideo
Meer dan genoeg ruimte en plek voor de bakfiets: fietsenkelder op station Zwolle officieel geopend, gebruikers zijn enthousiast
Hoewel de fietsenkelder voor station Zwolle al langer in gebruik is, werd de stalling vandaag officieel geopend. Mensen zijn over het algemeen blij met de komst van de fietsenstalling, want hij biedt veel ruimte. ,,Ik ben zeker tevreden. Maar ik moet mijn trein halen!” -
PREMIUM
Mishandeling en beroving: politie Zwolle heeft handen vol aan jeugd
De politie in Zwolle heeft het druk met jongeren. Vanochtend werden zes minderjarigen opgepakt voor een mishandeling die 28 februari plaatsvond in de wijk Stadshagen. In Zwolle-Zuid werden op diezelfde zondag twee ‘zeer jonge’ jongens mishandeld en beroofd. -
PREMIUMVideo
Ongevallenoprit A28 Zwolle-Centrum krijgt definitief verkeerslichten na tientallen botsingen
De kruising tussen de Katerdijk en de oprit naar de A28 krijgt dit jaar definitief verkeerslichten. Dat heeft de gemeente Zwolle besloten na een reeks ongevallen waarbij veelal afslaand verkeer vanuit het centrum richting de snelweg betrokken is. Daarbij moeten meerdere rijstroken overgestoken worden, en dat blijkt een gevaarlijke exercitie. Afgelopen week was het wederom raak.
In samenwerking met indebuurt Zwolle